ADHD in relaties: Hoe je elkaar beter begrijpt en samen sterker wordt

ADHD in relaties: een onzichtbare derde…

Een van de stellen die ik als relatietherapeut mocht bijstaan was Marieke en Thomas (niet hun echte namen). Een stel van begin veertig dat al vijftien jaar samen was, twee kinderen had en normaal gesproken vol humor en levendigheid zat. Thomas werkte als architect waar zijn creatieve geest volledig tot zijn recht kwam, terwijl Marieke met warme toewijding lesgaf op een basisschool. Toen ze bij mij in de praktijk kwamen, toonden hun gezichten echter een vermoeidheid die niets met hun drukke banen te maken had.

“Het voelt alsof we met z’n drieën in onze relatie zitten,” zei Marieke terwijl ze naar Thomas’ hand reikte – een gebaar dat liet zien dat ondanks alles, de liefde er nog steeds was. “Wij tweeën… en die onzichtbare derde partij: ADHD.”

Thomas, die op zijn 38ste zijn diagnose kreeg, knikte langzaam. “Toen we elkaar leerden kennen, vond Marieke mijn spontaniteit en creatieve energie geweldig. Nu begrijpen we dat dit ook met mijn ADHD te maken heeft. Maar ik wil gewoon met haar zijn, genieten van onze kinderen, en toch lijkt het soms alsof ADHD letterlijk tussen ons in staat. Alsof het een stemmetje is dat steeds roept: ‘Hé, kijk daar! Vergeet niet dit! Waarom focus je op haar verhaal als er zoveel andere dingen zijn?'”

“In relaties met ADHD is het niet de vraag óf je met z’n drieën bent, maar hoe je de derde partij een plek geeft zonder dat deze de hoofdrol krijgt.” – Gina Pera, auteur van ‘Is It You, Me, or Adult A.D.D.?’

Waarom ADHD relaties soms moeilijk maakt

ADHD is veel meer dan alleen “druk zijn” of “niet kunnen opletten”. Het betekent dat het brein anders werkt, en dat heeft invloed op bijna alles in het dagelijks leven – dus ook op relaties. Partners met en zonder ADHD lijken soms door een heel ander landschap te lopen, terwijl ze denken dat ze dezelfde weg volgen.

“ADHD is geen smoes voor gedrag, maar wel een uitleg voor waarom sommige patronen steeds terugkomen in relaties.” – Dr. Russell Barkley

Als je ADHD in relaties beter snapt, kun je elkaar beter begrijpen en minder boos worden. Laten we kijken naar de meest voorkomende struikelblokken:

1. “Je luistert nooit echt naar me!”

Misschien herken je dit: je partner met ADHD kan uren praten over iets wat hem boeit, maar lijkt afwezig wanneer jij over je dag vertelt. Of misschien heb jij ADHD, en merk je dat je gedachten afdwalen tijdens gesprekken, hoe graag je ook wilt luisteren.

Wat er echt gebeurt: Het ADHD-brein verwerkt dingen anders. Zelfs met de beste bedoelingen heeft iemand met ADHD moeite om zijn aandacht erbij te houden bij onderwerpen die niet meteen boeiend zijn. Dit heeft niets te maken met geen interesse hebben, maar alles met hoe hun brein werkt.

2. “Je komt altijd te laat en vergeet alles!”

Een van de meest vervelende kanten van ADHD in relaties is het verschil in hoe mensen tijd beleven. Voor partners zonder ADHD kan het onbegrijpelijk zijn waarom afspraken steeds worden vergeten, terwijl dit voor de partner met ADHD elke dag weer een strijd is.

Wat er echt gebeurt: Mensen met ADHD hebben vaak moeite met tijd – ze kunnen slecht inschatten hoe lang iets duurt of wanneer ze moeten beginnen met iets. Hun interne klok werkt anders, waardoor ze echt verbaasd kunnen zijn dat een kwartier al voorbij is.

3. “In het begin was je zo lief en attent, wat is er veranderd?”

Misschien ken je dit patroon in je relatie: een start vol aandacht, liefde en diepe verbinding, gevolgd door een tijd waarin je partner met ADHD ineens minder betrokken lijkt.

“Het ADHD-brein is als een snelle auto met slechte remmen – krachtig en vol energie, maar soms moeilijk bij te sturen.” – Dr. Edward Hallowell

Wat er echt gebeurt: Dit komt door het verschil tussen korte, diepe focus op iets nieuws en spannends, en de uitdaging om die aandacht vast te houden als iets niet meer nieuw is. Deze schijnbare afname in interesse doet pijn voor de partner zonder ADHD, maar heeft niets te maken met minder liefde.

4. “Ik voel me meer een ouder dan een partner”

In veel relaties waar ADHD een rol speelt, ontstaat een patroon waarbij één partner steeds meer taken op zich neemt. De partner zonder ADHD wordt degene die alles plant, herinnert en regelt – en voelt zich daardoor overbelast en niet gewaardeerd.

Wat er echt gebeurt: Dit is niet omdat de partner met ADHD lui is of niet wil helpen, maar omdat plannen, organiseren en keuzes maken juist de grootste uitdagingen van ADHD zijn.

Hoe maak je je relatie sterker als ADHD een rol speelt?

Nu we de uitdagingen van ADHD in relaties beter begrijpen, is het tijd voor praktische tips die jullie relatie kunnen versterken. Het goede nieuws: met de juiste aanpak kan een relatie met ADHD niet alleen overleven, maar juist groeien door de unieke kwaliteiten die ADHD ook met zich meebrengt.

1. Zie ADHD als een gezamenlijke uitdaging, niet als een probleem van één persoon

Het maakt een wereld van verschil wanneer je ADHD ziet als iets wat jullie samen aanpakken, in plaats van iets wat de ene partner bij de andere moet ‘oplossen’.

Praktische tip: Spreek af om ADHD te behandelen als een derde partij in jullie relatie: “Het is niet jij tegen mij, maar wij samen tegen de ADHD-uitdagingen.”

2. Maak systemen die werken voor jullie beiden

Structuur is heel belangrijk bij ADHD in relaties, maar deze moet voor beide partners werkbaar zijn – niet alleen bepaald door de partner zonder ADHD.

Praktische tip: Maak samen hulpmiddelen die passen bij de ADHD-manier van denken. Denk aan kleurrijke notities, een gedeelde agenda op de telefoon met herinneringen, of een whiteboard op een centrale plek in huis.

3. Praat op een ADHD-vriendelijke manier

Goed praten met elkaar is de sleutel in elke relatie, maar bij ADHD in relaties is het belangrijk om rekening te houden met hoe informatie het beste binnenkomt.

“Goed praten in een ADHD-relatie betekent niet dat je meer praat, maar dat je slimmer praat.” – Melissa Orlov, schrijver van ‘The ADHD Effect on Marriage’

Praktische tip:

• Houd belangrijke gesprekken kort
• Maak oogcontact voordat je belangrijke dingen vertelt
• Vraag je partner om in eigen woorden te herhalen wat je hebt gezegd
• Kies het juiste moment (niet als je partner moe is of bezig met iets anders)

4. Waardeer de goede kanten van ADHD

Hoewel we vaak kijken naar de problemen, brengt ADHD ook unieke kwaliteiten met zich mee die een relatie kunnen verrijken: goede ideeën, spontane acties, passie, en het vermogen om helemaal op te gaan in het moment.

Praktische tip: Maak een lijst van de goede eigenschappen die ADHD in jullie relatie brengt. Misschien is jouw partner met ADHD degene die voor onverwachte avonturen zorgt, of degene die met nieuwe oplossingen komt bij problemen.

5. Maak tijd voor rust en zelfzorg

Zowel leven met ADHD als leven met een partner met ADHD kan emotioneel zwaar zijn. Het is belangrijk dat beide partners tijd nemen voor zichzelf.

Praktische tip: Plan regelmatig ‘ADHD-vrije momenten’ – tijden waarop jullie niet over diagnoses, symptomen of uitdagingen praten, maar gewoon samen genieten van elkaars gezelschap en de leuke kanten van jullie relatie vieren.

Drie concrete stappen om vandaag nog te nemen

1. Begin een ‘succesdagboek’ – Schrijf momenten op waarop jullie goed met ADHD-gerelateerde uitdagingen zijn omgegaan. Dit helpt om te focussen op vooruitgang in plaats van problemen.
2. Plan een wekelijks check-in moment – Kies een vast moment in de week om zonder oordeel te bespreken wat goed ging en wat beter kan. Houd het kort (max. 30 minuten) en positief.
3. Verdeel taken op basis van waar je goed in bent – Laat de partner met ADHD taken doen die passen bij hun sterke punten (bijvoorbeeld creatieve taken of klussen) in plaats van vast te houden aan wie wat ‘hoort’ te doen.

“De beste relaties zijn niet die zonder problemen, maar die waarin beide partners elke dag opnieuw kiezen om elkaar te begrijpen.” – John Gottman

ADHD in relaties: een weg naar diepere verbinding

Wat Marieke en Thomas hebben geleerd, en wat ik ook jou wil meegeven, is dat ADHD in relaties niet alleen maar lastig hoeft te zijn. Met inzicht, aanpassing en respect voor elkaar kan het juist leiden tot een diepere band – een relatie waarin jullie elkaars unieke manier van zijn niet alleen accepteren, maar echt waarderen.

De relaties die ik het sterkst zie worden, zijn vaak juist die waarin partners hebben geleerd om door de moeilijke dingen heen te komen en daardoor elkaar beter begrijpen. Ze hebben geleerd om elkaars verschillen niet alleen te verdragen, maar te zien als deel van wat hun relatie bijzonder maakt.

Heb je het moeilijk met de invloed van ADHD op jouw relatie en zou je graag hulp willen? Ik help stellen elke dag om door deze uitdagingen heen te komen en hun band sterker te maken. Kom vrijblijvend langs voor een kennismakingsgesprek of bezoek mijn kosteloze informatieavonden. Samen kunnen we werken aan een relatie waarin jullie verschillen, jullie sterker maken in plaats van uit elkaar drijven.